De energietransitie is iets wat ons allemaal aangaat: inwoners, ondernemers en overheden. De regionale energiestrategie (RES) houdt de gemoederen bezig: met 30 verschillende RES-regio’s in Nederland onderzoeken we namelijk waar en hoe we het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) kunnen opwekken.
Als Eindhovens kantoor hebben wij veel van doen met de RES voor de Metropoolregio Eindhoven (MRE). Deze regio omvat de 21 gemeenten in Zuidoost Brabant. Die gemeenten gaan gezamenlijk 2 TWh (terawattuur) aan duurzame energieopwekking realiseren, nog vóór 2030. Een enorme opgave, waar dus ook veel vragen over gesteld worden. In reactie op de vele vragen die bij de MRE binnen zijn gekomen over de RES heeft de MRE een Q&A ontwikkeld met alle vragen en hun antwoorden over dit onderwerp. Zo krijgen alle betrokkenen snel en eenduidig antwoord op alle vragen rondom de RES.
Wij pikken er vijf vragen uit die ook bij Facet regelmatig voorbij komen. Deze voorzien we van onze eigen toelichting, aangevuld met de antwoorden van de Q&A van de MRE.
1. Hoe zijn we gekomen tot een opwekking van 2 TWh aan energie in de MRE?
In het klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt over hoe we als Nederland toewerken naar een duurzame energievoorziening. Hiervoor moet 35 TWh aan grootschalige duurzame energieopwekking op land gerealiseerd worden. Alle regio’s bepalen zelf welk deel van die 35 TWh zij realistisch gezien kunnen invullen. De MRE: ‘Om een realistisch bod te kunnen doen hebben we niet alleen een technische en wettelijke analyse gedaan, maar nadrukkelijk gekeken naar de draagkracht van het landschap en de landschappelijke inpassing en de kansen in relatie tot andere gebiedsopgaven. Op basis daarvan verwachten we dat we 2 TWh kunnen bijdragen aan grootschalige energie-initiatieven in 2030.’
2. Hoe is 2 TWh te vertalen naar aantallen windmolens of zonnevelden?
De eenheden die gebruikt worden in de RES zijn abstract. Om een beter beeld te krijgen kunnen we deze hoeveelheden vertalen naar bijvoorbeeld aantallen windmolens. Zo komt 1 TWh overeen met 50 tot 130 windturbines (afhankelijk van het vermogen per turbine), of 1.100 tot 1.500 hectare zonnepark. Het dubbele hiervan is nodig om de totale opgave voor de MRE te realiseren. Een enorme opgave dus waarvoor niet voor niets heel goede regionale afstemming noodzakelijk is.
3. Hoeveel energie verbruiken we in totaal in onze regio?
De totale hoeveelheid energie die we moeten opwekken is nog beter in context te plaatsen als we kijken naar het huidige energieverbruik. Immers, het ultieme doel is om in 2050 (bijna) volledig energieneutraal te zijn. De basis voor deze gegevens is de zogenaamde klimaatmonitor. De meest recente data voor de gehele regio (uit 2017) geeft aan dat de MRE als geheel 14,25 TWh aan energie verbruikt; een veelvoud van de 2 TWh die we dus voor 2030 duurzaam gaan opwekken. Om onze totale behoefte aan energie volledig duurzaam in te richten is verdere energiebesparing en duurzame energieproductie noodzakelijk.
4. Kernenergie wordt in zijn geheel niet meegenomen in de RES. Waarom is dat?
Kernenergie is een veelbesproken onderwerp, maar wordt op de korte termijn niet meegenomen in de RES. Dit komt omdat kernenergie (zowel conventionele als meer innovatieve vormen) geen realistische lokale oplossing voor de korte termijn biedt. De MRE: ‘Kernenergie is geen oplossing voor de korte termijn. Op dit moment zijn er geen bedrijven die hierin willen investeren en de bouw van een centrale duurt ongeveer 20 jaar. De regio kijkt naar oplossingen waar we invloed op hebben én binnen de mogelijkheden van de regio liggen. Bij kernenergie komt bovendien de Tweede Kamer in beeld. Die moet dan besluiten om kernenergie wel of niet mogelijk te maken, bijvoorbeeld met wetgeving, financiering van onderzoek of subsidies.’ … ‘Voor nieuwe concepten van kernenergie (zoals op basis van thorium als splijtstof in plaats van het gebruikelijke uranium) is nog veel onderzoek nodig. Thoriumreactoren zijn nog nergens commercieel gerealiseerd; volgens Nederlandse deskundigen kan dat nog wel enkele decennia duren. Het is dus praktisch onmogelijk om voor 2030 commerciële thoriumreactoren in bedrijf te hebben, en zelfs 2050 lijkt lastig haalbaar.’
5. Er zit bij veel inwoners ook veel kennis en expertise. Velen willen graag actief meedenken. Hoe kan ik zelf bijdragen?
In ieder traject komen we enthousiaste inwoners tegen die graag meedenken, puur vanuit interesse of juist vanuit hun eigen expertise. Zij hebben een enorm waardevolle rol, maar weten vaak niet waar en hoe zij kunnen bijdragen. Naast je melden bij de eigen gemeente is er ook de mogelijkheid om op regionaal niveau mee te denken. Voor de MRE kan dat als volgt: ‘Het zou fijn zijn als inwoners die actief mee willen denken zich zouden melden. Dan kunnen wij ook uitnodigingen sturen voor de bijeenkomsten die wij nog gaan organiseren. U kunt uw naam doorgeven via energie@metropoolregioeindhoven.nl.’
Dit zijn natuurlijk slechts enkele van de vragen over de energietransitie en regionale energiestrategie. Heb je nog meer vragen? Neem vooral een kijkje op de site van de Metropoolregio Eindhoven, lees een van onze kennisartikelen of kom eens (digitaal) bij ons langs voor een kopje koffie.