Waarom zou je nog moeite doen om zelf je duurzame levenspad uit te stippelen, als je dat kan leren van dé beste? Het zal jullie vast niet zijn ontgaan, maar de wereldberoemde bioloog, naturalist en documentairemaker David Attenborough bracht onlangs zijn nieuwste documentaire uit, genaamd ‘A Life on our Planet’. Hierin duikt hij in zijn eigen 60-jaar lange carrière om te zien hoe de wereld veranderd is in die tijd. Op basis van die historie geeft hij advies over hoe we kunnen en moeten voorkomen dat de wereld onherroepelijk door ons mensen wordt verwoest.

Facet zet de belangrijkste bevindingen van Sir Attenborough voor je op een rij:

De toekomst heeft onomkeerbare veranderingen voor ons in petto

Gedane zaken nemen geen keer, dat geldt zéker voor het systeem aarde. Woestijnvorming, het smelten van de ijskappen, verzuring van onze oceanen, het ontdooien van de permafrost: alle zijn voorbeelden van gebeurtenissen die al geruime tijd versneld worden door klimaatverandering. Het zijn echter geen lineaire processen. In de nabije toekomst zullen we steeds vaker ‘tipping points’ bereiken: het punt waarop we een bepaald proces niet meer kunnen stoppen, ongeacht of we de klimaatverandering die het proces drijft een halt kunnen toeroepen. Met desastreuze gevolgen voor alle aspecten van ons menselijk leven.

Maar… het is nog niet te laat!

Ook al zijn we behoorlijk ver in de destructie van onze planeet, het is nog niet te laat om het tij te keren. Enkele simpele oplossingen kunnen ervoor zorgen dat we onze ‘Garden of Eden’ (zoals Attenborough onze huidige, veilige en stabiele planeet noemt) kunnen behouden.

  • Versnel de transitie naar duurzame energievormen: Het is geen nieuws, maar het afkicken van fossiele energie is de enige manier om klimaatverandering ook maar enigszins een halt toe te roepen. Dit is algemeen bekend, maar we onderschatten hoe snel dat werkelijk kan en moet. Een goed voorbeeld is Marokko, dat rond 2000 nog volledige afhankelijk van fossiele brandstoffen, terwijl op dit moment al 40% van het huishoudelijk energiegebruik duurzaam wordtopgewekt!
  • Herstel de wereldwijde biodiversiteit: een grotere diversiteit aan planten en dieren en meer een meer divers ecosysteem zijn beter bestand tegen een veranderend klimaat. Gezonde, biodiverse ecosystemen kunnen ons bovendien veel betere ecosysteemdiensten leveren. Schoon water, schone lucht, opslag van koolstofdioxide, voedselproductie, recreatie, waterregulering: allemaal processen die afhankelijk zijn van een gezonde biodiversiteit. Het investeren in een herstel van de natuurlijke diversiteit is daarmee een investering in de overleving van de mensheid.
  • Versnel de eiwittransitie: we gebruiken veel meer land voor voedselproductie dan we eigenlijk zouden moeten. Het reduceren van ons landgebruik is het gemakkelijkst te bereiken door ons dieet aan te passen: van dierlijke naar plantaardige eiwitten. Daarmee halveren we het landgebruik voor voedselproductie. Innovatieve manieren van landbouw en technische innovaties helpen ons verder in deze efficiëntieslag om het landgebruik verder te minimaliseren.
  • Stop ontbossing: bossen zijn letterlijk de longen van onze aarde, en slaan daarmee ook enorme hoeveelheden koolstof op. Een krachtig wapen tegen klimaatverandering. Het is daarom van groot belang om het bosrijke areaal te vergroten en te diversifiëren. Neem Costa Rica: in 1980 was door grootschalige ontbossing nog maar een kwart van het land bedekt met bos. De overheid greep in, en beloonde landeigenaren die inheemse boomsoorten aanplantten. Het resultaat? Vandaag de dag is ruim de helft van Costa Rica weer bedekt met (tropisch) regenwoud.

De uitdaging is groot, maar de invloed die we kunnen uitoefenen nog vele malen groter. Kennis en kunde zijn volop beschikbaar, we hoeven er alleen maar voor zorgen dat we opnieuw leren om met de natuur samen te werken, in plaats van er tegenin te gaan.