Praktijkvoorbeelden uit gemeente Waalre
Opeens rijden vrachtwagens af en aan. Bouwstraten worden in rap tempo aangelegd, de bouwkraan verrijst en de eerste funderingen worden gestort. Maar er is al veel bij komen kijken, voordat de bouwvakkers aan de slag konden. Je bent al een paar jaar bezig met het plan; waarom heeft het zoveel tijd gekost? Er gaat een hele wereld schuil achter de realisatie van een nieuwe, duurzame woonwijk.
Een goed begin is het hele werk
De voorbereiding van een woningbouwproject kent vele facetten. Tegenstrijdig tot wat je misschien zou denken, vergt de voorbereiding van een project meer tijd en energie dan de daadwerkelijke realisatie. Het is daarom belangrijk om dit bij de start van je project in acht te nemen. Ook als je nog niet precies weet wat je wil gaan realiseren, heb je al te maken met verschillende grondeigenaren, ontwikkelaars waar mogelijk al afspraken mee zijn gemaakt en natuurlijk belangen van college en gemeenteraad.
Een illustratief voorbeeld is het plan Heijde Park in Waalre. De regionale woonbehoefte is het belangrijkste uitgangspunt. Om dit in kaart te brengen wordt een modellenstudie uitgevoerd. Hier worden op hoofdlijnen verschillende scenario’s met elkaar vergeleken, om inhoud te geven aan de opgave van het realiseren van het gewenste, exclusieve woonmilieu. Voor deze wijk in Waalre is het model ‘ovalen in een heideparkbos’ vervolgens verder uitgewerkt in een stedenbouwkundig plan (Bron: stedenbouwkundig plan Heijde Park, Buro Lubbers). Dit model omvat de ontwikkeling van een parkbos met daarin ovale ontwikkelvelden voor woningbouw. Dit stedenbouwkundige plan moet juridisch geborgd worden in een bestemmingsplan met een beeldkwaliteitsplan. Het bestemmingsplan beschrijft wat er met de ruimte mag gebeuren, het beeldkwaliteitsplan gaat dieper in op de uiterlijke kenmerken en zorgt er daarmee voor dat de ruimtelijke kwaliteit geborgd wordt. Ondertussen wordt de ontwikkelstrategie uitgedacht, vindt er overleg en contractvorming plaats met de grondeigenaren, wordt de omgeving betrokken in de planvorming en geeft het Kwaliteitsteam Waalre Noord advies op de verschillende deelproducten. Pas daarna kan het ontwerp- en vergunningentraject starten om daadwerkelijk te kunnen bouwen. Er komt dus heel veel kijken bij het voortraject; een goed begin is dus (bijna) het héle werk!
Kansen voor duurzame mobiliteit
Starten op een maagdelijk wit vel papier, zoals bij Heijde Park het geval is, heeft voordelen. Je kunt alles inrichten zoals jij het wil. Echter, je kunt de basis voor de nieuwe woonwijk maar één keer leggen. Keuzes dienen daarom ook in het geval van een nieuwe ontwikkeling weloverwogen te worden gemaakt. Een goed voorbeeld is mobiliteit. De meeste gemeenten hanteren een standaard parkeernorm (een vast aantal parkeerplaatsen per woning). Maar is dat bij die nieuwe, duurzame woonwijk wel relevant? De doelgroep waar je op mikt is namelijk erg begaan met duurzaamheid en gaat het liefst met de fiets naar het werk. Bovendien is in dit geval gebleken dat grote werkgevers in de omgeving veel sneller te bereiken zijn met een (elektrische) fiets dan per auto!
Dat biedt veel kansen voor duurzame mobiliteit. Een systeem van elektrische deelauto’s en deelfietsen kan ervoor zorgen dat veel gezinnen niet standaard een eigen (tweede) auto hebben. Hierdoor is er minder parkeerruimte noodzakelijk, maar moet er wel rekening gehouden worden met de ondergrondse infrastructuur die hoort bij de energievraag van elektrisch laden. Dat geldt overigens ook voor de voorzieningen die nodig zijn om woningen van duurzame energie te voorzien.
Burgerparticipatie: ga in gesprek met de toekomstige bewoners
De tijd dat er de overheid alle aspecten van nieuwbouw dicteerde is voorbij. Participatie is het toverwoord van nu én voor de toekomst. De ontwikkeling van een fijne woonomgeving gaat namelijk veel verder dan stenen en fysieke inrichting. Sociale duurzaamheid is minstens zo belangrijk als de technische aspecten. Welke behoeften hebben de nieuwe wijkbewoners? Wat vindt de omgeving van de nieuwe ontwikkeling? Daar kom je alleen maar achter als je vanaf de start van het project met de betrokkenen in gesprek gaat. Samenspraak heeft de voorkeur om een gemeenschap te creëren die niet alleen samenwoont, maar er ook samenlééft (Bron: Biedboek woontoren Heistraat Noord fase 2, Waalre).
Een goed voorbeeld van succesvolle participatie is de transformatie van het gebied rond sporthal ’t Hazzo in Waalre. Omwonenden en andere belanghebbenden zijn vanaf de start van het project betrokken. Een deel van het sportcomplex is gesloopt en op deze vrijkomende gronden komen twee blokken met sociale huurappartementen. Daarnaast wordt de openbare ruimte klimaatrobuust heringericht en wordt de sporthal omgebouwd. Door te investeren in het betrekken van de gemeenschap, ontstaat er een optimaal draagvlak voor de plannen én levert het tijdwinst op in de bestemmingsplanprocedure.
Ondersteuning bij gebiedsontwikkelingen
Gebiedsontwikkeling is een complexe opgave. Strategie en goede procesleiding zijn van essentieel belang. Bent u benieuwd hoe de adviseurs van Facet samen met u uw opgave tot een prachtig einde kunnen brengen? Neem gerust contact met ons op.