Dé overheid bestaat niet. Als we de term “de overheid” gebruiken, bedoelen we de optelsom van de centrale overheid bestaande uit regering, parlement, alle ministeries, de rechterlijke macht, Hoge Colleges van Staat, adviescolleges en zelfstandige bestuursorganen en decentrale overheden, bestaande uit provincies, gemeenten, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen.
Nu kennen we de overheid vooral van haar lange vingers en soms ook van haar lange tenen, maar het begint erop te lijken dat zij ook een lange arm heeft. En dat zou op het gebied van duurzaamheid eigenlijk wel goed uitkomen. De bedoeling is namelijk dat Nederland in 2050 volledig circulair is en in 2030 al voor de helft. De overheid kan met haar aandeel in de goederen en diensten die we met zijn allen aanschaffen van zo’n 15% (peiljaar 2019, bron: NOS.nl) niet alleen het goede voorbeeld zijn; zij kan haar leveranciers met zachte doch dringende hand ook een zetje in de goede richting geven.
De rijksoverheid lijkt al overigens zo ver te zijn (bron: werkenvoornederland.nl) door met haar inkoop 100% circulair te willen zijn. Een overheid die grootschalig afneemt, geeft een producent of dienstverlener de financieel-economische lucht om producten en diensten circulair te ontwerpen en ontwikkelen. En als de vraag (nog) te klein is of nog ontwikkeld moet worden, dan kan de overheid als launching customer optreden. Een mooie vertaling zou ‘cruciale klant’ kunnen zijn.
Nog meer goed nieuws komt van Rijkswaterstaat (bron: NOS.nl), de grootgrondbezitter van terreinen, die (afhankelijk van de welke zonneladder je gebruikt) op trede twee of drie staan: langs grootschalige infrastructurele werken en op industriële plassen. Uiteraard zijn er mitsen en maren aan het leggen van zonnepanelen op deze locaties: Zijn de zonnevelden goed inpasbaar? Blijft de biodiversiteit intact? Kan het op een verkeersveilige manier?
Een mooi voorbeeld van hoe de overheid probeert zowel in diepte als in de breedte integraal te werken. Dat vraagt om een lange adem en verdient onze ondersteuning.