Het landelijk gebied is in transitie en de onderwerpen die spelen, zijn nu urgenter dan ooit: continu veranderende wet- en regelgeving, zorgen over leefbaarheid en opvolging, de ontwikkeling van duurzame landbouw, het beschermen en bevorderen van biodiversiteit, en nog veel meer. Een recent voorbeeld hiervan is de provincie Noord-Brabant die heeft aangegeven een voorlopige stop te zetten op vergunningen voor projecten die zorgen voor extra stikstof in de beschermde natuur. Dergelijke veranderingen hebben impact op het leven van agrariërs en roepen vragen op: wat betekent dit voor mijn onderneming? (Hoe) kan ik mijn bedrijf voortzetten? Welke gevolgen heeft dit voor mijn toekomst?

Gemeenten hebben de taak om de transitie van het landelijk gebied in goede banen te leiden. Ook zij hebben vragen: welke afwegingen maken de agrariërs wanneer zij beslissingen maken over hun toekomst? Hoeveel agrarische ondernemingen staan op het punt om te stoppen? Hoeveel vergunningaanvragen komen er op ons af? Hoe kunnen we duidelijkheid bieden in deze onzekere tijden?

Gemeenten missen vaak inzicht in wat er speelt in hun buitengebied. Het is nodig in gesprek te gaan en in verbinding te blijven. Alleen zo worden de kansen en uitdagingen gezamenlijk verkend en kunnen ontwikkelingen landen.

De gemeente Heeze-Leende heeft aan Facet gevraagd om, als onafhankelijke partij en in de rol van verbinder, op pad te gaan in het buitengebied. In dit artikel leest u hoe Team Facet hier invulling aan heeft gegeven.

Antropologische aanpak

Het perspectief van de agrariër staat centraal in onze aanpak. Het doel hiervan is om met een open en onbevooroordeelde blik op pad te gaan en verhalen op te halen in het buitengebied. In plaats van óver agrariërs te praten, praten wij mét de agrariërs. Het doel is om elkaar (beter) te begrijpen en eventuele weerstand te verkleinen.

Eerste contact

De agrariërs benaderden we in eerste instantie laagdrempelig met een brief en een enquête. Door middel van de antwoorden op deze vragen kregen we een eerste beeld van wat er speelt in het landelijk gebied in Heeze-Leende. We vroegen onder andere naar de huidige status van de onderneming, maar ook naar het toekomstperspectief van de agrariër en de zorgen die er speelden. We hebben in de enquête gevraagd aan agrariërs om hun contactgegevens achter te laten als zij open stonden voor een verdiepend gesprek. Meer dan 60% van de respondenten heeft gebruik gemaakt van deze mogelijkheid.

Verdiepende gesprekken

Na de enquête volgden (keukentafel)gesprekken. We gingen in gesprek over de huidige situatie in het landelijk gebied, maar ook over wat in het verlengde hiervan ligt: de impact op het gezin, de maatschappelijke druk en het toekomstperspectief van de agrarische onderneming. De gesprekken geven hierdoor waardevolle inzichten. Een greep uit de onderwerpen die aan bod kwamen zijn: de zorgen over de leefbaarheid van het buitengebied, het overheidsbeleid, rentabiliteit van de onderneming, het vinden van een opvolger, kinderen, technologische ontwikkelingen en innovaties, maatschappelijke druk en beeldvorming. De agrariërs deelden hun persoonlijk verhaal, kijk op het boerenleven en de mening over de politiek. Maar ook stelden zij vragen en deelden zij hun angsten en onzekerheden. Wij hebben hiermee casussen opgehaald bij de agrariërs en deze ter behandeling neergelegd bij de gemeente. Doel hiervan is om zo snel mogelijk concrete vragen van de agrariërs te kunnen afhandelen.

 

Informatieavond

Om een breed publiek zo goed mogelijk te informeren en ondersteunen, is in aanvulling op de individuele gesprekken een informatieavond georganiseerd. Dit in samenwerking met de gemeente Heeze-Leende, de provincie Noord-Brabant en de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (ZLTO). Hiervoor zijn alle agrariërs in Heeze-Leende uitgenodigd. De voorlopige resultaten van het onderzoek werden gepresenteerd, de provincie Noord-Brabant vertelde over hun plannen en ondersteuningsmogelijkheden en de gemeente Heeze-Leende ging in op de omgevingsvisie. Tijdens de presentaties is aandacht geschonken aan het ondersteuningsteam van de gemeente dat specifiek is opgezet om agrariërs te helpen en eventuele vragen te beantwoorden. De informatieavond is goed bezocht en na afloop bleven agrariërs nog lang napraten. Zij kregen namelijk de mogelijkheid om in gesprek te gaan met alle aanwezige partijen. Hier werd veelvuldig gebruik van gemaakt.

Vervolg

Alle inzichten zijn gebundeld in een rapportage met aanbevelingen. Ook hebben we de individuele casussen (met toestemming van de betreffende agrariër) overhandigd aan de gemeente Heeze-Leende. Hierdoor kan de gemeente samen met de juiste partijen naar een oplossing toewerken. Aan de hand van de aanbevelingen, hebben we samen met de gemeente Heeze-Leende een vervolgtraject opgezet. Deze tweede fase voeren we momenteel samen uit.

Contact

Wil je de uitdagingen in jouw buitengebied in kaart brengen? En ben je op zoek gaat naar de kansen en mogelijkheden? Facet biedt op maat gemaakte trajecten om met agrarische ondernemers in jouw gemeente in gesprek te gaan. Je kunt ons bereiken op info@facetadvies.nl of bel naar 06 27 32 28 42. Wij gaan graag met je in gesprek over de mogelijkheden.