“In de afgelopen 50 jaar hebben we de biodiversiteit, de levensader van onze planeet, wereldwijd drastisch verminderd”. Niemand anders dan David Attenborough kan iets afschuwelijks, zo theatraal vertellen. Er zijn leefgebieden vernietigd, het aantal wilde dierenpopulaties is enorm afgenomen en complete soorten zijn uitgestorven. Op dit moment worden één miljoen dier- en plantsoorten bedreigd met uitsterven (bron: Ipbes). Dit is rampzalig voor de natuur en dus ook voor ons. Het goede nieuws is: biodiversiteitsverlies kunnen we stoppen en zelfs herstellen. Gemeenten hebben hierin een belangrijke rol en kunnen een grote bijdrage leveren. Maar hoe doe je dat?

Deltaplan Biodiversiteitsherstel

Biodiversiteitsverlies moet én kan omgebogen worden tot biodiversiteitsherstel. Stichting Deltaplan Biodiversiteitsherstel maakt er werk van met een coalitie van verschillende organisaties en een krachtig plan: Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Dit plan richt zich op drie gebieden: openbare ruimte, landbouw en natuur. Dit zijn de drie belangrijkste vormen van grondgebruik in ons land en hier valt dan ook de meeste winst te behalen.

Gemeenten kunnen supporter of partner worden van het Deltaplan. Het biedt praktische ambities, zoals het vergroten van het maatschappelijk draagvlak, maar ook het positief beoordelen van investeringen in biodiversiteit bij aanbestedingen. Aansluiten bij het Deltaplan betekent uiteraard dat je de doelstellingen van het Deltaplan onderschrijft, maar ook dat je een actieve bijdrage moet levert aan het realiseren van die doelstellingen. Het hebben van biodiversiteitsbeleid is hiervoor een mooi aanknopingspunt.

Meer weten of aansluiten: www.samenvoorbiodiversiteit.nl

Gemeentelijk beleid

Met doelgericht beleid kan een hele gemeentelijke organisatie gaan bijdragen aan biodiversiteitsherstel. Verschillende afdelingen en beleidsthema’s kunnen in stelling worden gebracht en hun werkzaamheden aanpassen aan het beleid. Denk bijvoorbeeld aan:

  • Inkoop: gaat investeringen in biodiversiteit in de openbare ruimte positief beoordelen bij aanbestedingen;
  • Beheer openbare ruimte: zaait bloemen in de bermen en gaat minder of in andere periodes maaien;
  • Groen beheer: gaat gevarieerder aanplanten in de openbare ruimte;
  • Energietransitieteam: eist biodiversiteitsbevordering bij de ontwikkeling van wind- en zonneparken;
  • Ruimtelijke Ordening: stimuleert biodiversiteit bij gebiedsontwikkeling;
  • Financiën: neemt bij kosten en investeringen ook de langetermijn- en de vermeden kosten (voor bijvoorbeeld overlastbestrijding) mee in de kostenverantwoording.

Biodiversiteit is verweven in allerlei beleidsvelden en hangt nauw samen met onder andere het klimaat. Veel gemeenten zijn momenteel al aan de slag met klimaatadaptatie, waardoor een combinatie van deze twee onderwerpen een versnelling kan opleveren in het opstellen van een biodiversiteitsbeleid.

Van onderaf

Maak beleid ‘van onderaf’, zodat het wortels krijgt in de hele samenleving. Betrek dus inwoners, natuur- en boerenorganisaties, waterschappen, ondernemers en bedrijven bij het maken van het beleid. Vraag hen naar hun ideeën en plannen. Wat willen en kunnen zij doen? Waar lopen ze tegen aan? Wat kan hen helpen en hoe kan de gemeente dit faciliteren?

Behoud daarom de betrokkenheid van de samenleving ook in de uitvoering van biodiversiteitsbeleid. Mensen lijken zich steeds meer te realiseren wat de waarde van onze natuur en biodiversiteit is. Overal in de samenleving ontstaan (lokale) acties of initiatieven, zoals Operatie Steenbreek. Maak als gemeente gebruik van dergelijke ideeën of initiatieven. Zet natuurorganisaties in hun kracht, steun burenacties en waardeer en beloon de agrariërs die zich inzetten voor biodiversiteitsherstel.

Dit boekje geeft een overzicht van subsidiemogelijkheden voor groene initiatieven.

Laat zien wat het oplevert

Investeringen in biodiversiteitbevordering kunnen op het eerste gezicht hoog lijken. Toch blijkt dat deze investeringen zich terugverdienen op de lange termijn. Neem bijvoorbeeld de aanplant van de vele eikenbomen in de afgelopen decennia. Dit is een van de oorzaken dat de overlast gevende eikenprocessierups vrij spel heeft. Gezien de kosten voor bestrijding van deze rupsen, had zo’n investering voor de aanplant van een grotere variatie aan bomen inmiddels al terugverdiend kunnen zijn. Breng deze potentiële kosten dus in beeld en laat ze meewegen in de besluitvorming.

Aan de slag

Het belang van een brede aanpak op biodiversiteitsbevordering is groot. Zo zijn onze voedselsystemen bijna volledig direct of indirect afhankelijk van een hoge biodiversiteit, worden natuurlijke hulpbronnen ingeschakeld in de ontwikkeling van medicatie en speelt natuur een grote rol in de toeristische sector (bron: Wageningen University & Research). Investeren in een hoge biodiversiteit is daarom niet alleen een maatschappelijke, maar ook een economische noodzaak. Ga daarom als gemeente aan de slag met beleid voor biodiversiteitsherstel.

Hulp nodig? Wij helpen je graag.